Şu ýyldan bäri Russiýa-Ukraina konfliktiniň dowam etmegi, halkara maliýe gurşawynyň berkleşmegi, ABŞ-nyň we Europeewropanyň ösen ösen ýurtlarynda terminal isleginiň gowşamagy we inflýasiýanyň gödek bolmagy ýaly töwekgelçilik faktorlary düýpli peselmegine sebäp boldy. global ykdysady ösüşde.Global hakyky göterim derejeleriniň ýokarlanmagy bilen ösüp barýan ykdysadyýetleriň dikeldiş perspektiwalary ýygy-ýygydan kynçylyklara sezewar boldy, maliýe töwekgelçilikleri toplandy we söwdany gowulaşdyrmak has haýallaşdy.Gollandiýanyň Ykdysadyýet Syýasat Derňew Býurosynyň (CPB) maglumatlaryna görä, 2023-nji ýylyň ilkinji dört aýynda Hytaýdan başga Aziýada ösýän ýurtlaryň harytlarynyň eksport söwda mukdary ýylsaýyn negatiw ösmegini dowam etdirdi we pese gaçmak çuňlaşdy. 8.3% -e çenli.Wýetnam ýaly ösýän ýurtlaryň dokma üpjünçiligi zynjyrynyň dikelmegini dowam etdirse-de, dürli ýurtlaryň dokma we egin-eşik söwdasy gowşak daşarky isleg, berk karz şertleri we maliýeleşdiriş çykdajylarynyň ýokarlanmagy ýaly töwekgelçilik faktorlarynyň täsiri sebäpli birneme tapawutlandy.
Wýetnam
Wýetnamyň dokma we egin-eşik söwdasy ep-esli azaldy.Wýetnam gümrük maglumatlaryna görä, Wýetnam ýanwar-maý aýlary aralygynda jemi 14,34 milliard ABŞ dollary ýüplük, beýleki dokma we egin-eşik eksport etdi, bu bolsa geçen ýyl bilen deňeşdirilende 17,4% azaldy.Şolaryň arasynda ýüplügiň eksport mukdary 1,69 milliard ABŞ dollary bolup, eksport mukdary 678000 tonna, geçen ýyl degişlilikde 28,8% we 6,2% azaldy;Beýleki dokma we egin-eşikleriň umumy eksport gymmaty 12,65 milliard ABŞ dollary boldy, bu bolsa geçen ýyl bilen deňeşdirilende 15,6 göterim azaldy.Terminalyň ýeterlik däldigi sebäpli Wýetnamyň dokma çig malyna we taýýar önümlere bolan islegi ep-esli azaldy.Januaryanwar-maý aýlarynda dünýäniň dürli künjeklerinden pagta, ýüplük we matalaryň umumy importy 7,37 milliard ABŞ dollary bolup, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 21,3 göterim azaldy.Şolaryň arasynda pagta, ýüplük we matalaryň import mukdary degişlilikde 1,16 milliard ABŞ dollary, 880 million ABŞ dollary we 5,33 milliard ABŞ dollary boldy, bu bolsa geçen ýyl bilen deňeşdirilende 25,4%, 24,6% we 19,6% azaldy.
Bengal
Bangladeşiň egin-eşik eksporty çalt ösüşi dowam etdirdi.Bangladeşiň Statistika býurosynyň maglumatlaryna görä, ýanwar-mart aýlarynda Bangladeş dokma önümlerine we dürli görnüşli egin-eşiklere takmynan 11,78 milliard ABŞ dollaryny eksport etdi, bu bolsa geçen ýyl bilen deňeşdirilende 22,7 göterim ýokarlandy, ýöne ösüş depgini haýallady geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende 23,4 göterim bal gazandy.Şolaryň arasynda dokma önümleriniň eksport bahasy takmynan 270 million ABŞ dollary bolup, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 29,5% azaldy;Geýimleriň eksport bahasy takmynan 11,51 milliard ABŞ dollary bolup, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 24,8 göterim ýokarlandy.Eksport sargytlarynyň peselmeginden Bangladeşiň ýüplük we matalar ýaly import edilýän goldaw önümlerine bolan islegi azaldy.Januaryanwar-mart aýlarynda dünýäniň dürli künjeklerinden getirilen çig pagta we dürli dokma matalarynyň mukdary takmynan 730 million ABŞ dollary boldy, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 31,3 göterim azaldy we ösüş depgini 57,5 göterim azaldy. Geçen ýylŞolaryň arasynda, import masştabynyň 90% -den gowragyny emele getirýän çig pagtanyň import mukdary, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 32,6% ep-esli azaldy, bu Bangladeşiň import masştabynyň peselmeginiň esasy sebäbi.
Hindistan
Global ykdysady ösüşiň peselmegi we islegiň azalmagy bilen Hindistanyň esasy dokma we egin-eşik önümleriniň eksport gerimi dürli derejedäki azalmagy görkezdi.2022-nji ýylyň ikinji ýarymyndan başlap, terminalyň isleginiň gowşamagy we daşary ýurt bölek satuw sanawynyň ýokarlanmagy bilen, Hindistan ABŞ we Europeewropa ýaly ösen ýurtlara dokma we egin-eşik eksporty hemişe basyş astynda.Statistikalara görä, 2022-nji ýylyň ikinji ýarymynda Hindistanyň ABŞ-a we Europeanewropa Bileleşigine dokma we egin-eşik eksporty degişlilikde 23,9% we 24.5% azaldy.Şu ýylyň başyndan bäri Hindistanda dokma we egin-eşik eksporty azalmagyny dowam etdirýär.Hindi Senagat we Söwda ministrliginiň maglumatlaryna görä, Hindistan ýanwar-maý aýlarynda dürli görnüşli ýüplük, mata, öndürilen haryt we egin-eşikde jemi 14,12 milliard ABŞ dollaryny eksport etdi, bu bolsa ýyl-ýyldan azaldy. 18,7%.Şolaryň arasynda pagta dokma önümleriniň we zygyr mata önümleriniň eksport bahasy ep-esli azaldy, ýanwar-maý aýlarynda eksport degişlilikde 4,58 milliard ABŞ dollaryna we 160 million ABŞ dollaryna ýetdi, bu bolsa geçen ýyl bilen deňeşdirilende 26.1% we 31,3% azaldy;Geýimleriň, halylaryň we himiki süýümli dokma önümleriniň eksport mukdary degişlilikde 13,7%, 22.2% we 13,9% azaldy.2022-23-nji maliýe ýylynda (2022-nji ýylyň aprelinden 2023-nji ýylyň mart aýyna çenli) Hindistanda dokma we egin-eşik önümleriniň dünýä eksporty 33,9 milliard ABŞ dollary boldy, bu bolsa geçen ýyl bilen deňeşdirilende 13,6% azaldy.Olaryň arasynda pagta dokma önümleriniň eksport mukdary bary-ýogy 10,95 milliard ABŞ dollary bolup, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 28,5 göterim azaldy;Geýim eksportynyň gerimi birneme durnukly, eksport mukdary bolsa geçen ýyl bilen deňeşdirilende 1,1% ýokarlandy.
Türkiye
Türkiye dokma we egin-eşik eksporty azaldy.Şu ýyldan bäri Türkiýanyň ykdysadyýeti hyzmat pudagynyň çalt dikeldilmegi bilen goldanýan gowy ösüş gazandy.Şeýle-de bolsa, ýokary inflýasiýa basyşy we çylşyrymly geosyýasy ýagdaý we beýleki faktorlar sebäpli çig malyň we ahyrky önümleriň bahasy ýokarlandy, senagat önümçiliginiň gülläp ösmegi pes derejede galdy.Mundan başga-da, Russiýa, Yrak we beýleki esasy söwda hyzmatdaşlary bilen eksport gurşawynyň üýtgemegi ýokarlandy we dokma we egin-eşik eksporty basyş astynda.Türkiye statistika býurosynyň maglumatlaryna görä, ýanwar-maý aýlarynda Türkiýäniň dokma we egin-eşik eksporty 13,59 milliard dollar bolup, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 5,4% azaldy.Yarüplükleriň, matalaryň we taýýar önümleriň eksport bahasy 5,52 milliard ABŞ dollary bolup, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 11,4 göterim azaldy;Geýimleriň we esbaplaryň eksport bahasy, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 0,8% peselip, 8.07 milliard ABŞ dollaryna ýetdi.
Iş wagty: Iýun-29-2023