2023/24 möwsüminde Özbegistanda pagta ösdürip ýetişdirilýän meýdanyň 950 000 gektar bolmagyna garaşylýar, bu öňki ýyl bilen deňeşdirilende 3% azaldy.Bu pese gaçmagyň esasy sebäbi azyk howpsuzlygyny ýokarlandyrmak we daýhanlaryň girdejilerini ýokarlandyrmak üçin hökümetiň ýerleri gaýtadan paýlamagydyr.
Özbegistan hökümeti 2023/24 möwsüminde iň pes pagtanyň bahasy bir kilogram üçin takmynan 65 sent teklip etdi.Pagtaçy daýhanlaryň we kollektiwleriň köpüsi pagta ösdürip ýetişdirmekden girdeji gazanyp bilmedi, girdeji aralygy diňe 10-12% arasynda.Orta möhletde girdejiniň azalmagy ekin meýdanlarynyň azalmagyna we pagta önümçiliginiň azalmagyna sebäp bolup biler.
Özbegistanda 2023/24 möwsüminde pagta önümçiliginiň 621,000 tonna boljakdygy, geçen ýyl bilen deňeşdirilende 8% azalandygy, esasanam amatsyz howa şertleri sebäpli pagta öndürilýändigi aýdylýar.Mundan başga-da, pagtanyň bahasynyň pesligi sebäpli käbir pagta taşlandy we pagta mata bolan islegiň peselmegi pagta isleginiň azalmagyna sebäp boldy, egriji fabrikler bary-ýogy 50% işleýär.Häzirki wagtda Özbegistanda pagtanyň diňe az bölegi mehaniki usulda ýygnalýar, emma ýurt şu ýyl pagta ýygýan maşynlary ösdürmekde öňegidişlik gazandy.
Içerki dokma senagatyna maýa goýumlarynyň köpelendigine garamazdan, 2023/24 möwsüminde Özbegistanda pagta sarp edilişiniň 599 000 tonna bolmagyna garaşylýar we bu öňki ýyl bilen deňeşdirilende 8% azalýar.Bu pese gaçmak, pagta ýüplüklerine we matalara bolan islegiň azalmagy, şeýle hem Türkiýeden, Russiýadan, ABŞ-dan we Europeanewropa Bileleşiginden taýýar eşiklere bolan islegiň azalmagy bilen baglanyşykly.Häzirki wagtda Özbegistanyň pagtalarynyň hemmesi diýen ýaly içerki egriji fabriklerde gaýtadan işlenýär, ýöne islegiň azalmagy bilen dokma fabrikleri 40-60% pes kuwwat bilen işleýär.
Geygy-ýygydan geosyýasy çaknyşyklar, ykdysady ösüşiň peselmegi we dünýäde egin-eşik isleginiň azalmagy bilen Özbegistan dokma maýa goýumlaryny giňeltmegi dowam etdirýär.Cottonerli pagta sarp edilişiniň ösmegine garaşylýar we ýurt pagta import edip biler.Günbatar ýurtlarynyň egin-eşik sargytlarynyň azalmagy bilen Özbegistanyň egriji fabrikleri önümçiligiň azalmagyna getirip, aksiýa toplap başlady.
Hasabatda Özbegistanyň 2023/24 möwsüminde pagta eksportynyň 3000 tonna çenli azalandygyny we pese gaçmagyna dowam etjekdigini görkezýär.Bu aralykda, hökümet Özbegistanyň egin-eşik eksportçysy bolmagyny maksat edinýändigi sebäpli ýurduň pagta ýüplükleri we mata eksporty ep-esli ýokarlandy.
Iş wagty: 27-2023-nji dekabry